Әлеуметтік педагогтың 2024–2025 оқу жылына арналған жылдық аналитикалық есебі

Әлеуметтік педагогтың 2024–2025 оқу жылына арналған жылдық аналитикалық есебі

1. Кіріспе

2024–2025 оқу жылында әлеуметтік педагогтың қызметі Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, ҚР БҒМ-нің «Біртұтас тәрбие тұжырымдамасы», балалардың құқықтарын қорғау туралы Конвенция және мектептің жылдық жоспарына сәйкес ұйымдастырылды.

Жұмыстың басты мақсаты – оқушылардың әлеуметтік құқықтарын қорғау, олардың психологиялық-әлеуметтік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, отбасымен және қоғамдық ұйымдармен серіктестікті нығайту арқылы баланың дамуына жағдай жасау.

2. Әлеуметтік мәртебесі төмен отбасылармен жұмыс

Жыл басында әлеуметтік жағдайы төмен отбасыларды анықтау мақсатында сауалнама, анкеталық зерттеу, үй жағдайына бару жұмыстары жүргізілді. Қорытындысы бойынша:

• Жалпы оқушы саны: 880
• Аз қамтылған отбасынан шыққан оқушылар: 33
• Көпбалалы отбасындағы балалар: 139
• Қамқорлықтағы (опекунство) балалар: 3
• Толық емес отбасындағы оқушылар: 85
• Тәуекел тобындағы оқушылар: 5
• МІЕ тұрған оқушылар: 2

Әр оқушыға әлеуметтік карта жасалып, жеке жұмыс жоспары құрылды.

3. Әлеуметтік қолдау мен қорғау шаралары

Оқушылардың құқықтарын қорғау және әлеуметтік жағдайын жақсарту бағытында келесі жұмыстар атқарылды:

Акциялар:

•  «Жүректен жүрекке»
• «Қамқорлық»
• «Мектепке жол» 

4. Тәрбие және алдын алу жұмысы

Әлеуметтік педагог оқушылардың мінез-құлқындағы ауытқушылықтарды болдырмау мақсатында превентивтік іс-шаралар өткізді.

Тренингтер мен семинарлар:

• «Буллингтің алдын алу» (5–7 сыныптар)
• «Мен және менің құқықтарым»
• «Киберқауіпсіздік ережелері»
• «Қиын жағдайдағы досыңа қалай көмектесуге болады?»

Ата-аналармен жұмыс:

• 4 ата-аналар жиналысы
• 12 жеке кеңес беру
• 28 құқықтық сауаттылық сабағы (Ювеналды полициямен бірлесе)

Тәуекел тобындағы оқушылармен жеке жұмыс:

• 5 оқушымен ай сайын жеке әңгіме, мотивациялық тапсырмалар, бақылау күнделігі жүргізілді.

5. Құқықтық бағыттағы жұмыс

Оқушылар мен ата-аналар арасында құқықтық тәрбие беру жұмыстары жүргізілді:

• «Құқық және міндет» апталығы ұйымдастырылды
• Учаскелік инспектор және заңгермен бірлескен 3 кездесу
• «Әкімшілік құқықбұзушылықтың алдын алу», «Құқықтық мәдениет – қоғам талабы» тақырыптарында түсіндіру сабақтары өтті

6. Әлеуметтік серіктестік

Әлеуметтік жұмыс тиімділігі мектеп пен сыртқы ұйымдар арасындағы байланысқа да байланысты. Биылғы оқу жылында:

• ПДН, ішкі істер органдарымен – 4 бірлескен рейд, 3 отбасылық тексеріс;
• Қамқоршылық кеңесімен – 2 отырыс өткізіліп, нақты материалдық көмек көрсету шешілді;

7. Қиындықтар мен шешімдер

Қиындықтар:

• Кейбір отбасылардың педагогпен байланыс орнатудан бас тартуы;
• Оқушылардың бос уақытын тиімді ұйымдастыруда мәдени-спорттық мекемелермен әріптестіктің әлсіздігі;
• Буллинг пен кибербуллинг мәселесінің көбеюі;
• Қызметтің бюрократиялық есептік жүктемесі.

Шешу жолдары:

• Отбасымен байланысты нығайту үшін WhatsApp, Instagram, Telegram арналарын қолдану;
• Мектеп ішіндегі үйірме және клубтар санын арттыру;
• Ішкі ресурстарды тиімді пайдалану арқылы бала мүддесіне жұмыс жасау.

8. SWOT-талдау (қысқаша)

1. Күшті тұстар (Strengths):

• ✅ Оқушылардың әлеуметтік жағдайын анықтау және деректер базасын қалыптастыру жұмыстары жүйелі жүргізілді;
• ✅ Аз қамтылған, көпбалалы, қамқорлықтағы балаларға әлеуметтік көмек көрсетілді (киім-кешек, мектеп құралдары, тамақтану, лагерьге жолдама т.б.);
• ✅ Мектепішілік есепте тұрған оқушылармен, девиантты мінез-құлықты балалармен жоспарлы жұмыс жүргізілді (әңгіме, тренинг, психологиялық-педагогикалық кеңес);
• ✅ Ата-аналармен, сынып жетекшілерімен, мектеп психологымен бірлесе жұмыс жүргізу жүйелі жолға қойылған;
• ✅ "Қамқоршылық кеңесі", "Жасөспірімдер ісі жөніндегі комиссия", "Жанұя және мектеп" бағытында бірқатар іс-шаралар өткізілді;
• ✅ Мектептегі тәрбиелік бағыттағы шараларға (онкүндік, акция, жиналыс т.б.) белсене қатысу.

2. Әлсіз тұстар (Weaknesses):

• ⚠ Оқушылардың толыққанды отбасы және әлеуметтік ортасы туралы мәліметтерді алу кезінде кейбір ата-аналармен байланыс орнату қиындық тудырды;
• ⚠ Жекелеген ата-аналардың әлеуметтік педагог жұмысына бейжай қарауы (жиналысқа келмеуі, кеңес алудан бас тартуы);
• ⚠ Тәрбие беру жұмыстары көбінесе реактивті сипатта (проблема туындаған соң араласу) жүргізілді, ал профилактикалық жұмыс әлі де күшейтуді қажет етеді;
• ⚠ Тәуекел тобындағы оқушылармен жүргізілген жұмыстың тиімділігін бағалау құралдары толық жетілмеген.

3. Мүмкіндіктер (Opportunities):

• 🌱 Мектеп пен отбасы арасындағы серіктестікті нығайту арқылы алдын алу жұмыстарын жүйелеу;
• 🌱 Әлеуметтік желілер мен цифрлық платформалар арқылы ата-аналармен байланысты күшейту;
• 🌱 Қалалық/аудандық ресурстық орталықтармен (ПДН, ПМПК, Қамқоршылық ұйымдар) тығыз байланыс орнатып, баланың дамуына қолдау көрсету;
• 🌱 Мектептің тәрбие жұмысына арналған жобалар мен гранттарға қатысу мүмкіндіктерін пайдалану;
• 🌱 Оқушылармен тренинг, клуб, театрлық қойылым сияқты шығармашылық және дамытушы іс-шараларды жиі ұйымдастыру.

4. Қауіп-қатерлер (Threats):

• ⚠ Әлеуметтік жағдайы төмен отбасылар санының өсуі, бұл оқушылармен жұмысты күрделендіреді;
• ⚠ Отбасылық зорлық-зомбылық, ата-аналар арасындағы дау-жанжалдың оқушыға әсер етуі;
• ⚠ Мектептегі буллинг, девиантты мінез-құлық, интернеттәуелділік сияқты жаңа әлеуметтік қауіптердің артуы;
• ⚠ Кейбір жағдайларда ата-аналардың әлеуметтік педагогпен серіктестікке қарсылық танытуы;
• ⚠ Құқық қорғау және әлеуметтік органдармен ақпарат алмасу мен араласу бюрократиялық кедергілерге ұшырауы.

Қорытынды және ұсыныстар:

• Профилактикалық жұмысты күшейту мақсатында тәуекел тобына ерте араласу жүйесін енгізу;
• Ата-аналармен онлайн және оффлайн тренингтер, ашық есік күндері арқылы жұмысты жандандыру;
• Оқушылардың бос уақытын тиімді өткізуге бағытталған әлеуметтік жобалар, үйірмелер ұйымдастыру;
• Әлеуметтік әріптестік (ПДН, ПМПК, Жастар ресурстық орталығы) аясында бірлескен іс-шаралар өткізу;
• Әр тоқсан сайын ішкі мониторинг жүргізіп, оқушылардың әлеуметтік-психологиялық ахуалын бақылау.

9. Қорытынды және ұсыныстар

2024–2025 оқу жылында әлеуметтік педагогтың қызметі оқушылардың әлеуметтік мәселелерін шешу, тәрбиелеу, құқықтарын қорғау және психоэмоционалдық жай-күйін жақсартуға бағытталды. Жұмыс барысында оқушы, ата-ана, сынып жетекшісі және сыртқы мекемелер арасында үштік байланыс орнады.

Ұсыныстар:

1. Профилактикалық шаралар санын көбейту;
2. Ата-аналармен онлайн-кеңес беруді жүйелеу;
3. Психологпен бірлескен тренингтер жүргізу;
4. Тәуекел тобындағы балалармен кешенді бағдарлама құру.